आमा एक पवित्र र दुर्लभ शब्द हो । यस जगतका हर प्राणीले प्राप्त गर्ने आमाको काख र माया अरु कुनै पनि विषयसँग तुलना नहुने अर्थात् अतुलनीय र अपार रहेकाले पनि यो शब्दको वजन र महत्व अरु केहीसँग नमिल्ने हो ।
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीकी नेत्री तथा नेपाली सिने जगतकी एक चर्चित अभिनेत्री रेखा थापा पनि आफ्ना सन्तानको खुसीका लागि आमाले गर्ने बलिदानीको गहिराइ बुझ्न यतिबेला अमेरिकामा हुनुहुन्छ । पहिलो पटक आमा बन्दै गर्नुभएकी रेखा आमा हुँदै गर्दाको करुणामय अनुभूति लिइरहनु भएको छ ।
आमाले सन्तानका निम्ति गरेको त्यागको हिसाबको लेखाजोखा सायदै कतै हुन्छ होला । किनभने यो अगणित विषय हो । तर पनि यतिबेला भने उहाँले यो असम्भव हिसाबको गणना निकाल्नुपर्ने बाध्यतामा हुनुहुन्छ ।
पार्टी अध्यक्ष राजेन्द्र लिङदेनले एक सार्वजनिक कार्यक्रममा देशको अवस्था चित्रण गर्दै ‘एक कलाकार आफ्नो सन्तानलाई नेपाली बनाउन नचाहेर अमेरिका पुगेको’ बताएपछि त्यसको संकेत रेखा थापातर्फ थियो नै । त्यसैले पनि नचाहेरै पनि अहिले यी आमा बन्दै गरेकी सेलिब्रेटीलाई यो हिसाब निकाल्नु परेको हो । उहाँ आमा बन्दै गर्दा आफ्ना सन्तानको खुुसीको असीमित पर्खाइमा हुनुहुन्छ ।
त्यसैले उहाँका कुरा सुन्दा लाग्छ– मातृत्वको सुखद अनूभतिका लागि यतिबेला उहाँ अमेरिका त के, सके र सम्भव हुने भए चन्द्रमा नै जान मन लागेको छ । रेखाले शुभेच्छा आशीर्वचन चाहिने समयमा यस्ता नकारात्मक टिप्पणी त सुन्न पनि लायक ठान्दिनन् । तर पनि यस्तै बेला मान्छेको आबरण, आचरण, चित्र र चरित्र चिनिँदो रहेछ । मानिस चिनिरहेकी छु । उनलाई कतिपयको अभिव्यक्ति सुन्दा लाग्छ– बिरालालाई जतिसुकै खास्टोले छोपे पनि एक दिन त म्याउ गर्छ नै ।
हुन पनि अहिले राजेन्द्रलाई त्यही बोली गलपासो बनेको छ । एक नेपाली उखान छ– सिसाको घरमा बस्नेले अर्कालाई ढुङ्गा हान्नु हुँदैन । रेखा थापातर्फ तेर्साएको अंकुशले अहिले उहाँ आफैँलाई तानेको छ । र त उच्च अध्ययनका लागि अमेरिकामा रहेकी आफ्नै छोरीका बारेमा स्पष्टिकरण दिदै हिड्नु परेको छ ।
सायद राजेन्द्रको यो पछिल्लो अभिव्यक्ति उनकै छोरीलाई पनि चित्त बुझेका छैन होला । किनकी सबल र सक्षम सन्तान अरुको पहिचानको टेकोमा नभएर आफैँ उभिन, टेकिन र पहिचानमा जीउन चाहान्छन् । यस्ता व्यक्ति प्राय: अरुका विषयमा न चियो गर्छन् र नत चर्चा नै । किनभने उनि पनि राजेन्द्रको छोरी भएर नभई आफनै नाम र क्षमताकै कारण उच्च शिक्षा अध्यायनका लागि उता पुगेकी होलिन् ।
कोही बोलीमा रस हुन्छ कोही बोलीमा रिस, यही बोलीले गर्दा… । सायद यो गीतले भनेजस्तै बोलीमा सन्तुलन नहुदा गर्न नपरेका हिसाब राजेद्रका बाबुछोरी र रेखाले गरिरहेका छन् भन्ने देखिन्छ ।
प्रसुतिका लागि हैसियतले भ्याउदासम्म कहाँ जाने र कुन चिकित्सकलाई देखाउने भन्ने आमाको अधिकारभित्रै पर्ने विषय हो । त्यसका पनि परिवारको सल्लाह र भरोसा बढी जहाँ हुन्छ त्यहीँ जाने हो ।
प्रसुतिका लागि विदेशी गएकी रेखा पहिलो र अन्तिम आमा होइनन् । नेता, अभिनेता, लगायत अन्य क्षेत्रका व्यक्तिहरु आ आफनो अनुकुलु मुलुकमा पुग्ने गरेका छन् । अझ पछिल्लो समय त झन ठुला भनिएका नेताहरु परिवारका साथ प्रसुति सेवा तथा पर्व मनाउन बिदेश हानिन्छन् । उतै बसेर देशको चिन्ता गरेझैँ गर्छन् र सगर्व फोटो पोष्ट गर्छन् । यो हामीले देखी भोगी आएकै कुरा हो ।
आफनो र परिवारको अनकुलतामा रेखा अमेरिका पुगिन् यता पार्टी भित्रको राजनतिको रेखा बाङ्गो टिङ्गो हुन थाल्यो । भलै पार्टीको कार्यसम्पादन समितिको बैठकमा थापाबाट व्यक्त भएको बिचार होस वा गत निर्वाचनमा मोरङमा पार्टी नेतृत्वबाट भएको सहयोग वा असयोग बारे पार्टीमा घन्च मन्च नभएको होइन ।
संविधान पूर्ण रुपमा स्वीकार नगर्ने र संघीयता नमान्ने पृष्ठभूमीमा राजनीति गर्दै आएको राप्रपाले अवसर पाउँदा संविधान र संघीयता बलियो बनाउने अभियानमा जोडिदै आएको छ । बागमतीमा सभामुख, केन्द्र सरकारमा सहभागीतासँगै पछिल्लो पटक कोशीमा सहभागिताको विषयलाई लिएर पार्टी भित्र फैलिएको असन्तिुष्टि मोड्न लिङदेनले त्यता तारो त हानेका हैनन् भन्ने शंका पनि पार्टी भित्र रहेको छ ।
राप्रपाका लागि मात्र होईन राप्रपाका लागि म रेखा सक्रिय थिईन त्यसैले कसैको पनि महत्व कम आँकलन गर्न पनि हुदैन । के देशमा अहिले कुनै एजेण्डा छैन र ? देश बदल्ने कसम खाएर संसदमा पुगेका उहाँहरुको मनमा आउने एजेण्डा मेरो प्रसुति मात्रै हो त ? राप्रपा पनि एजेण्डा बिहिन भएको हो ? सिंगो पार्टीकै अध्यक्षज्यू मेरो पछि किन लाग्नुभयो ? सायद रेख यही सोचिरहेकी होलिन् ।
कुनै पनि मुलुकमा राम्रो जीबनयापन गर्ने हैसियतमा राख्न सक्ने व्यक्ति हुन् रेखा । नेपालको कलाक्षेत्रका लागि सक्दो योगदान पनि गरिरहेकी छिन् । कुन अभिभावकले आफनो सन्तानको भविष्यको ठेक्का लिन सक्छ ? उसले कुन बाटो लिन्छ निजी जीवन र छोराछोरीको ठेक्का लिन सकिन्छ र ? यस्तो विषयमा पनि मानसिक तनाव सहनु परिरहेको उनले ।
नेता हुनु भनेको अगुवा बन्नु हो । कामको अगुवाई नै नेत्रीत्व हो । अनि नेता भनेको अग्रज पनि भएकाले संस्कार पनि दिनुपर्ने हो । उहाँहरुले दिएको संस्कारको अनुशरण गरेर त उहाँको पार्टीमा कार्यकता, जनता पछि लाग्ने हो नि, होइन र ? तर अग्रजले यस्तो सस्कार दिनेले पार्टीका कस्तो सस्कार हुर्कदै छ भन्ने पुष्टि भएको छ । एउटा नारी जो आमा बन्ने सम्वेदनशील अबस्थामा छे, उसललाई यस्तो व्यबहार गर्नेले अरुलाई पनि कस्तो गरेका होलान् ? सुनेकी थिएँ– राजनीति गर्ने मान्छेले नारी स्वतन्त्रता र मातृ सम्मान प्रदान गर्दछन् ।
राजेन्द्रलाई अमेरिकामा रहेकी छोरीको भविष्यलाई लिएर जति चिन्ता र सुर्ता छ त्यो भन्दा बढी आउदै गएको आफ्नो सन्तानको चिन्ता र चासो रेखालाई हुनु स्वभाबिकै हो । भनिन्छ नि जिन्दगीको चौतारीमा ममताको छाया आफुभन्दा पनि धेरै सन्तानको माया हो । अहिले म यही ममताको प्रतिक्षामा छिन् रेखा ।
चलचित्रमा मात्र होइन, व्यबहारमै हिम्मतावाली हुँन् रेखा । त्यसैले उनि ठान्दिहुन् मलाई कसैले कठै नभनोस् । नारी कहिल्यै पनि कठै नबनोस् । मानिस टिठलाग्दो होइन लोभलाग्दो भएर जिउने हो । त्यसैले पनि उनलाई सहानुभूति े होइन, एक सक्षम र बलियो आमा बन्ने आशीर्वाद भने चाहिएको छ । त्यो पनि सच्चा मन र बचनले । अनि शुभचिन्तकहरुबाट ।
आमा सृष्टि हुन् । त्यसैले त पृथ्वी माताले आफ्ना सबै सृष्टिमा बराबरी ममता दर्शाउँछिन् । जसले गर्भमा राखेर सन्तानको सुरक्षा गर्दै आफैलाई पीडाको पोखरीमा राखेर धर्तीमा ल्याउँछ, उसैको नाम हो आमा । यसकारण जसरी सन्तानका लागि आफ्नो आमाभन्दा ठूलो केही हुँदैन, त्यसैगरी आमाका लागि सबैभन्दा प्रिय वस्तु भनेको पनि आफ्ना सन्तान् हुन् । यिनै अनूभूतिको सागरमा डुबुल्की मार्दै मेरा दैनिकी अहिले अघि बढ्दैछन् प्रिय सन्ताको पर्खाइमा ।
नेपाली कलाक्षेत्रमा राम्रै हैसियतमा रहेकी रेखाले चाहदा बिदेशको बसाई खासै ठुलो कुरा थिएन होला तर आज सम्म त्यो निर्णय गरेकी छैनन् होला । महिला शसक्तिकरणा लागि भएको अभियानमा पनि उनको नाम पनि कतै त कतै आईहाल्छ । सायद बिगतको कर्मलार्य उनले आफनो अनुकुलतामा फेरी निरन्तरता दिन्छिन् होला । तर बिशुद्ध आफनो कामको लागि केही समय बिदेशजाँदा पार्टी नेतृत्वबाट रेखाको नाममा राष्ट्रबादको राजनीतिको रोटी सेक्ने काम भने उपयुक्त भएन ।
उच्च शिक्षाका लागि बिदेशी जान लागेकी छोरीलाई बिदेश जादाँ बिमानस्थलमा बिदाई गर्न गएका राजेन्द्र रेखा सन्तान लिएर स्वदेश फर्कदा बिमानस्थलमा स्वागत गर्न पुग्ला कि नपुग्लान यदि पुगे के भन्छन् होला ? देश चलाउने मुल नीति राजनीति हो तर सबै कुरा राजनीति होईन ,नचाहिने स्थानमा राजनीतिको रंग प्रयोग गर्दा राजेन्द्रको हिसाब बिग्रिएको हो ।
