काठमाडौँ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को चीन भ्रमणका क्रममा नयाँ सम्झौता तथा समझदारी नहुने तर पुराना सम्झौता कार्यन्वयनका लागि पुरक सहमति हुने भएको छ ।
संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभामा सहभागी हुन यही भदौ ३० गते न्यूयोर्क जाने प्रधानमन्त्री प्रचण्ड त्यतैबाट ६ असोजमा होङ्झाउ जाने कार्यक्रम तय भएको छ । तीन दिने भ्रमणका क्रममा होङ्झाउमा १९ औँ संस्करणको एशियन गेम्स (एशियाड) को उद्घाटन समारोहमा सहभागी भएपछि प्रधानमन्त्री बेइजिङ पुग्नु हुने जनाइएको छ ।
भ्रमणको तयारी गरिरहेको परराष्ट्र स्रोतका अनुसार यस पटक चिनियाँ पक्षले नयाँ सम्झौता नगर्ने तर राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेपाल भ्रमणका बेला भएका सम्झौताहरुको पालना गर्न आग्रह गर्ने जनाइएको छ । विसं २०७६ असोज २५ मा चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले नेपाल भ्रमण गर्नुभएको थियो । भ्रमणका अवधिमा दुई देशबीच २० वटा बुँदामा सहमति भएको थियो ।
यस पटक चीनले केरुङ–काठमाडौँ, काठमाडौँ–लुम्बिनी रेलमार्ग सम्भाव्यता अध्ययन, कोदारी राजमार्ग स्तरोन्नति र मदन भण्डारी पोलिटेक्निकल इन्ष्टिच्यूटलाई सहयोग गर्ने सम्बन्धी सम्झौता हुने तयारी भएको उच्च स्रोतले जनाएको छ । यसका साथै राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेपाल भ्रमणका बेला भएका सम्झौताहरुको पालना गर्न आग्रह गर्ने जनाइएको छ ।
यी हुन् सहमति भएका विषय
१) सीमा व्यवस्थापन प्रणालीमा नेपाल सरकार र चीनबीचको सम्झौता
२) नेपाल सरकार र चीनबीचको एक्सचेन्ज र प्रशासन क्षमता अभिवृद्धिमा सहयोग
३) नेपाल आपराधिक मामिलामा पारस्परिक कानूनी सहयोगका बारे नेपाल र चीनबीचको सन्धि
४) नेपाल र चीनको बीचमा सगरमाथा र झुमुलंगमा संरक्षण सहयोगमा सम्झौता पत्र
५) नेपालको राष्ट्रिय योजना आयोग र चीनको राष्ट्रिय विकास तथा सुधार आयोगबीच उत्पादनशील क्षमतामा लगानी र सहयोगका मुख्य परियोजनाहरुलाई प्रवर्द्धन गर्ने सहमति पत्र ।
६) छेन्दुमा नेपालको वाणिज्य दूतावास स्थापना गर्न नोटको आदानप्रदान
७) नेपालको भौतिक पूर्वाधार र यातायात मन्त्रालय र चीनको यातायात मन्त्रालयबीच चीन–नेपाल क्रस–सीमा रेलमार्ग परियोजनाको सम्भाव्यता अध्ययन ।
८) नेपालको काठमाडौँ महानगरपालिका र चीनको नानजिन सहरबीच भगिनी सम्बन्ध स्थापनाको बारेमा सम्झौता ।
९) नेपालको बुटवल उप–महानगरपालिका र चीनको सिआन सहरबीच भगिनी सम्बन्ध स्थापना गर्ने सम्झौता ।
१०) नेपाल सरकारको स्वास्थ्य र जनसंख्या मन्त्रालय र चीनको परम्परागत चिनियाँ औषधिको राष्ट्रिय प्रशासनबीच पारम्परिक चिकित्सासम्बन्धी सहमति ।
११) प्राकृतिक प्रकोप जोखिम न्यूनीकरण र आपत्कालीन प्रतिक्रियामा सहयोग पुर्याउने सम्बन्धमा नेपालको गृह मन्त्रालय र चीनको आपत्कालीन व्यवस्थापन मन्त्रालयबीच सहमति ।
१२) चीनको सर्वोच्च व्यक्तित्वको प्रचारक र नेपालको महान्यायाधिवक्ताको कार्यालयबीचको सहकार्य सम्बन्धमा सहमति ।
१३) त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा कन्फ्युसियस इन्स्टिच्युट स्थापना गर्ने सम्बन्धमा नेपालको त्रिभुवन विश्वविद्यालय र चीनको कन्फ्युसियस संस्थानको मुख्यालयबीच सहमति ।
१४) नेपाल सरकारबाट चीनमा सिट्रस फल निर्यातका लागि फाइटोसनेटरी आवश्यकताहरूको प्रोटोकल नेपाल सरकारको कृषि विभाग र चीनको भन्सार विभागको सामान्य प्रशासनबीच सम्झौता
१५) उद्योग, वाणिज्य र नेपाल सरकारको आपूर्ति मन्त्रालय र चीनको वाणिज्य मन्त्रालयबीच व्यापारमा संयुक्त कार्य समूहको स्थापना सम्बन्धमा सम्झौता ।
१६) नेपालमा चीन सहायता भूकम्प निगरानी नेटवर्क परियोजनाका लागि डेलिभरी र स्वीकृति प्रमाणपत्रमा सम्झौता
१७) नेपालको अर्थ मन्त्रालय र चीनको वाणिज्य मन्त्रालयबीच लगानी सहयोग कार्यसमूह स्थापना गर्न सम्झौता
१८) टनेल निर्माण सहयोग सम्बन्धमा नेपालको अर्थमन्त्रालय र चीन अन्तर्राष्ट्रिय विकास सहयोग एजेन्सीबीच सम्झौता
१९) सीमा सुरक्षा उपकरण र कार्यालय उपकरणका लागि पत्रको आदानप्रदान
२०) काठमाडौँ उपत्यकामा चीन–सहायता नगरपालिका खानेपानी सुधार परियोजनाको सम्भाव्यता खोजीका लागि माइनुट मिटिङ सम्झौता
